Ünlü şair ve yazar Murathan Mungan sosyal medya hesabından paylaştığı tweetinde Bob Dylan’ın aldığı Nobel ödülünü hatırlatarak “şarkı sözü edebiyattır” dedi. Şair ve yazar Metin Celal ise itiraz ederek “edebiyat değildir” yorumunda bulundu. Söz konusu iki şairin tartışması şarkı sözlerinin edebiyat sayılıp sayılmayacağı ekseninde sürerken bu durumu Hürriyet Gazetesi yazarı İhsan Yılmaz, “Günün polemiği: Şarkı sözü edebiyat mıdır” başlığıyla köşesine taşıdı. O köşe yazısı şu şekilde;
“Son olarak konuyu alevlendiren ünlü şair ve yazar Murathan Mungan’ın sosyal medya platformu X’ten yaptığı paylaşımı oldu: Mungan, Amerikalı müzisyen Bob Dylan’ın şarkı sözlerinin ve anılarının yer aldığı kitap kapaklarının görsellerini kullanarak şöyle yazdı: “Günün tarihi: Şarkı sözünün edebiyat olduğunu biz biliyorduk ama tüm dünyaya 2016 Nobel Edebiyat Ödülü’nü alarak o hatırlattı.”
Mungan’ın bu paylaşımına itiraz bir başka şair ve yazardan, Metin Celal’den geldi.
Celal, Mungan’a cevap olarak “Şarkı sözü edebiyat değildir. Nobel Edebiyat Jürisi ödülü Bob Dylan’a vererek ABD’li şairleri aşağılamak istedi. Şiirleriniz şarkı sözü bile etmez dediler, birkaç yıl sonra tükürdüklerini yalayıp ödülü gerçek bir şaire, Louise Glück’e vermek zorunda kaldılar” diye yazdı.
Metin Celal “2016 Nobel Edebiyat Ödülü, Amerikalı müzisyen ve şarkı yazarı Bob Dylan’a, ‘Amerikan şarkı geleneğine yeni şiirsel anlatımlar kazandırdığı’ için verilmiştir. Bob Dylan, Nobel konuşmasında da bunu belirtmiş” diyerek o konuşmayı da paylaştı.
O yıl ödülün Bob Dylan’a verildiği açıklandıktan sonra bu tartışma uzun süre devam etmiş Dylan da katılmadığı ödül töreninde okunan konuşma metninde bu konuya cevap vermişti.
SHAKESPEARE DE BUNU DÜŞÜNMEDİ
Stockholm Belediye Binası’nda düzenlenen Nobel Yemeği’ndeki konuşması, ABD’nin İsveç Büyükelçisi Azita Raji tarafından okunan Dylan, “Hiçbir zaman kendime ‘Şarkılarım edebiyat mı?’ diye sorma fırsatım olmadı” diyerek özetle şunları söylemişti:
“Yolda olduğumda bu şaşırtıcı haberi aldım ve doğru düzgün sindirmem birkaç dakikadan fazla sürdü. Büyük edebiyatçı William Shakespeare’i düşünmeye başladım. Kendini oyun yazarı olarak görüyordu sanırım. Edebiyat yazdığı düşüncesi aklından bile geçmemiş olmalı. Sözleri sahne için yazılmıştı. Okunmak için değil, konuşulmak için. Hamlet’i yazarken eminim birçok farklı şey düşünüyordu: ‘Bu roller için doğru oyuncular kimler?’, ‘Bu nasıl sahnelenmeli?’, ‘Bunu gerçekten Danimarka’da mı geçirmek istiyorum?’ Yaratıcı vizyonu ve hırsları şüphesiz aklının ön saflarındaydı, ancak aynı zamanda ele alınması ve halledilmesi gereken daha sıradan meseleler de vardı. ‘Finansman sağlandı mı?’, ‘Hamilerim için yeterince iyi koltuk var mı?’, ‘İnsan kafatasını nereden bulacağım?’ Bahse girerim Shakespeare’in aklından en uzak olan soru ‘Bu edebiyat mı?’
Ama tıpkı Shakespeare gibi ben de sık sık yaratıcı çabalarımın peşinden koşmakla ve hayatın sıradan meselelerinin her yönüyle ilgilenmekle meşgul oluyorum. ‘Bu şarkılar için en iyi müzisyenler kimler?’, ‘Doğru stüdyoda mı kayıt yapıyorum?’, ‘Bu şarkı doğru tonda mı?’ Bazı şeyler 400 yıl geçse bile asla değişmez.
Hiçbir zaman kendime ‘Şarkılarım edebiyat mı?’ diye sorma fırsatım olmadı.
Dolayısıyla, hem bu soruyu ele almak için zaman ayırdıkları, hem de nihayetinde böylesine harika bir cevap sağladıkları için İsveç Akademisi’ne teşekkür ediyorum.”
‘SÖZ VERİLMİŞ ŞARKILAR’ KİTABI VAR
Konunun Murathan Mungan tarafından tekrar gündeme getirilmesi gayet normal. Bob Dylan’ın Nobel Edebiyat Ödülü’nü almasından tam 10 yıl önce, 2006’da şarkı sözlerini topladığı bir kitap çıkarmıştı. Adı, Söz Verilmiş Şarkılar.
Kitaba yazdığı önsözde Mungan, “Ben her ne kadar şarkı sözlerimi ayrı tutsam da birçokları, şiir derinliği buldukları bu sözleri, şiirlerim kadar sevdi, sahiplendi. Bu kitap biraz da onlar için. Bana söz söyletmeyenler için” diyerek son noktayı koyuyor: “Her kalp kendi şarkısını söyler. Bu da benimki.”
Eleştirmenler yıllarca polisiyenin edebiyat olup olmadığını tartışmıştı. Sonunda türün başlığı ‘polisiye edebiyat’ olarak tescillendi. Şarkı sözlerinin şiir olup olmadığı tartışmasının sonucunu da sanırım zaman gösterecek”
