Türkiye’nin Aşkabat Büyükelçisi Ahmet Demirok, Türkmen gazının İran üzerinden takas yoluyla Türkiye’ye sevkiyatının Türkmenistan’ın küresel enerji piyasasında güvenilir bir ortak olduğunu bütün dünyaya göstermesi anlamına geldiğini belirtti.
Demirok, görevdeki bir yılını değerlendirmek için düzenlediği basın toplantısında, karşılıklı üst düzey ziyaretlerle, imzalanan belgelerle ve hayata geçirilen işbirlikleriyle 2024 yılının, stratejik seviyeli ilişkilerin ruhuna uygun geçirildiğini vurguladı.
Türkmenistan’da geçen yıl enerji, ulaştırma ve sağlık tesislerinin açılışları, şair Mahtumkulu Firaki’nin doğumunun 300. yıl dönümü kutlamaları gibi çok sayıda önemli faaliyetin başarılı şekilde hayata geçirildiğini dile getiren Demirok, Mahtumkulu Firaki Yılı dolayısıyla 2024’te Türkiye’de ve dünyanın farklı yerlerinde konferanslar, forumlar ve kültürel etkinlikler düzenlendiğini hatırlattı.
İki ülke arasında geçen yıl karşılıklı yoğun üst düzeyli ziyaretlerin gerçekleştiğini anımsatan Demirok, bu temasların Türkiye ile Türkmenistan arasındaki ilişkinin stratejik boyut kazanmasına katkı sağladığını ifade etti.
Türkiye’nin, Türkmenistan’ın aktif tarafsızlık politikasına tam destek verdiğinin altını çizen Demirok, şunları kaydetti:
“Pozitif tarafsızlık politikası çerçevesinde aktif bir dış politika izleyen Türkmenistan, bölgesinde ve dünyada barış ve istikrara katkı sağlayan önemli bir aktör olarak öne çıkmaktadır.
Türkmenistan’ın pozitif tarafsızlığı, kendisini küresel gelişmelerden ve sorunlardan izole etmek için değil, aksine bu sorunlara daha yapıcı şekilde katkı sağlamak için hassasiyetle kullandığını görüyoruz. Gurbangulu Berdimuhamedov Bakıma Muhtaç Çocuklara Yardım Vakfı tarafından Filistin’e ve Ukrayna’ya yapılan insani yardımları bu hassas yaklaşımın birer yansıması olarak değerlendiriyoruz.”
Demirok, iki ülkenin uluslararası platformlarda birbirini desteklediğini aktararak “‘2025 Uluslararası Barış ve Güven Yılı’ ve ‘Daimi Tarafsızlığın 30. Yıl Dönümü’ vesilesiyle Türkmenistan’da ve uluslararası platformlarda yapılacak etkinliklere her türlü desteği vermeye hazır olduğumuzu ifade ediyorum.” dedi.
Türk Devletleri Teşkilatının (TDT), Türk devletleri arasındaki etkileşimi ve işbirliğini artırmayı amaçlayan bir aile meclisi olduğunu vurgulayan Demirok, Türkmenistan’ın TDT’ye ve Türk Devletleri Parlamenter Asamblesine (TÜRKPA) tam üye olarak katılmasını arzu ettiklerini dile getirdi.
Türkiye’nin Türkmenistan’la ilişkisinin karşılıklı saygı temeline dayandığını aktaran Demirok, “Türkmenistan’la ilişkilerimizde yakalanan bu ivme, ticari ve ekonomik işbirliğimizin seyrine de yansımaktadır. Ülkemiz, Türkmenistan’ın en büyük ticari ortaklarından biri olmaya devam etmektedir.” ifadelerini kullandı.
Demirok, “Toplam ticaret hacmimiz 2024 yılında 2 milyar 166 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkmenistan’la ikili ticarette potansiyelimizin çok daha büyük olduğunu değerlendiriyoruz. Ticaretimizin yakın gelecekte daha da artacağını ve ortak hedefimiz olan 5 milyar dolarlık ticaret hacmine rahatlıkla ulaşabileceğimizi düşünüyoruz.” diye konuştu.
Türkmenistan’ın bağımsızlığını kazanmasının ardından yaşanan dönüşümde Türk müteahhitlik firmalarının önemli katkı sağladığını anımsatan Demirok, “Türk firmaları Türkmenistan’ın bağımsızlığını kazanmasından bugüne kadar Türkmenistan’da 50 milyar doları aşan, 1000’in üzerinde projeyi başarıyla tamamlamıştır. Bu rakamlar Türkmenistan’ın Türk firmalarına duyduğu güveni göstermektedir.” dedi.
“Bir hayali Türkmen kardeşlerimizle birlikte gerçekleştiriyoruz”
Büyükelçi Demirok, Türkiye ile Türkmenistan’ın enerji alanında uzun zamandır işbirliği çalışmaları yürüttüğüne dikkati çekerek Türkmen doğal gazının İran üzerinden takas yoluyla Türkiye’ye sevki konusunun yıllardır gündemde yer aldığını söyledi.
Demirok şunları kaydetti:
“İki şirket (BOTAŞ ve Türkmengaz Devlet Şirketi) arasındaki müzakerelerin sona ermesinden ve yıllık 2 milyar metreküpe kadar Türkmen doğal gazının İran üzerinden takas yoluyla Türkiye’ye sevkiyatını öngören bir anlaşmanın 10 Şubat 2025 tarihinde imzalanmasından büyük memnuniyet duyuyoruz. Bu yöntemle doğal gaz akışının 1 Mart 2025 itibarıyla başlaması planlanmaktadır.
Türkmen doğal gazının ülkemize sevki 30 yılı aşkın süredir gündemdedir. Böylece bir hayali Türkmen kardeşlerimizle birlikte gerçekleştirmiş oluyoruz. Türkmen doğal gazının ülkemize sevki, Türkmenistan’ın küresel enerji piyasasında güvenilir bir ortak olduğunun bütün dünyaya gösterilmesi açısından tarihi bir gelişmedir.
Yıllardır üzerinde çalıştığımız bu anlaşma ile ülkemizin ve bölgemizin doğal gaz arz güvenliğini güçlendirirken iki ülke arasındaki stratejik işbirliğini daha da ileriye taşımayı hedefliyoruz. Kısa vadede İran üzerinden takas yöntemiyle, uzun vadede de Trans-Hazar boru hattının tamamlanmasıyla Türkmen doğal gazının ülkemize ve Avrupa pazarına sevkine büyük önem veriyoruz.”
Büyükelçi Demirok, Trans-Hazar Doğal Gaz Boru Hattı’nın tamamlanmasıyla, Türkmenistan gazının Azerbaycan’ın işbirliğiyle ithal edileceğini, Türkiye’den de Avrupa pazarına sevk edilebileceğini söyledi.
“Orta Koridor’un daha etkin hale getirilmesi için üçlü planda çalışmalarımız devam ediyor”
Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridoru’nun güvenli ve pratik bir güzergah olarak öne çıktığını Avrupa Birliği’nin son dönemde bu koridora yönelik ilgisinin de arttığını dile getiren Demirok, “Türk ürünlerinin Orta Asya pazarlarına ulaştırılmasında Türkmenistan önemli bir güzergahken Avrupa yönlü taşımacılıkta da Türkiye, Türkmenistan için önemli bir konumdadır. Bu çerçevede, ‘Orta Koridor’un daha etkin hale getirilmesi için ikili ve Azerbaycan’ın da katılımıyla üçlü planda çalışmalarımız devam ediyor. Bu anlamda, çok modlu taşımacılığın geliştirilmesi, işlemlerin basitleştirilmesi ve hızlandırılması büyük önem taşımaktadır.” ifadelerini kullandı.
Türkmenistan’da Türk dizilerine, filmlerine ve Türk müziğine olan ilgiden memnuniyet duyduklarını ifade eden Demirok, “2025 yılında kültür alanında önemli adımlar atmak istiyoruz. Dünyanın birçok ülkesinde faaliyet gösteren Yunus Emre Türk Kültür Merkezinin bu yıl içerisinde Aşkabat’ta faaliyete başlamasını arzu ediyoruz. 2025 yılında ayrıca ülkemizde düzenlenecek Türkmenistan Kültür Günleri etkinliği vesilesiyle, Türkmen kültürünün incelikleri Türkiye’de tanıtılacaktır.” diye konuştu.
